พระขุนแผนพลายแก้ว คชรัตน์

พระขุนแผนพลายแก้ว คชรัตน์ พลายแก้ว จะกล่าวถึงโฉมเจ้าพลายแก้ว ครั้นผ่องแผ้วแสงสว่างกระจ่างไข ออกนั่งหน้าโรงพลันทันใด ขุนนางไทยลาวหมอบนอบน้อมกาย ปรึกษาเสร็จสงครามตามกระแส พอนายเวรตำรวจแร่เข้าในค่าย นั่งลงยิ้มพยักทักทาย พลายแก้ว พลายแก้วกับพวกทหารไม่ได้เบียดเบียนให้ชาวบ้านเดือดร้อนจึงยกนางลาวทองลูกสาวของตนให้เป็นภรรยาของพลายแก้ว ส่วนนางพิมพิลาไลย เมื่อสามีจากไปทัพได้

พลายแก้ว ขุนแผนหรือพลายแก้ว เป็นลูกของขุนไกรพลพ่าย และนางทองประศรี เกิดที่จังหวัดสุพรรณบุรี ขุนไกรพลพ่ายเป็นทหารในสมเด็จพระเจ้าพันวษาแห่งกรูงอยุธยา รับราชการอยู่ที่เมืองสุพรรณบุรี ขุนไกรพลพ่ายทำความผิดจึงโดน

พลายแก้ว ตอนที่ 131 พลายแก้วได้เป็นขุนแผน ขุนช้างได้นางวันทอง กล่าวถึงพลายแก้ว เมื่อฟ้ารุ่งสาง ได้ออกนั่งหน้าโรง ขุนนางไทย ลาวหมอบนอบน้อมกาย ปรึกษาเรื่องศึกสงคราม ตามที่เป็นไป พอมี ขุนแผนซึ่งในวัยเยาว์มีชื่อว่าพลายแก้ว เกิดในตระกูลข้าราชการทหาร บิดามีบรรดาศักดิ์เป็นขุนไกรพลพ่ายมารดาชื่อนาง ทองประศรีอาศัย